آب آشامیدنی سالم و پاک، نقش مهمی در سلامتی انسانها دارد. در شرایطی که کیفیت آب شهری در بسیاری از مناطق قابل اطمینان نیست، استفاده از دستگاه تصفیه آب به یک ضرورت تبدیل شده است. اما آیا میدانید هر کدام از فیلترهای این دستگاه چه وظیفهای دارند و چگونه باعث تصفیه آب میشوند؟ در این مقاله به صورت کامل و تخصصی نقش و وظیفه هر فیلتر در دستگاه تصفیه آب، از فیلتر الیافی (PP) گرفته تا فیلتر ممبران، را بررسی میکنیم.
عمر مفید فیلتر در دستگاه تصفیه آب چقدر است؟
مقدمهای بر فرآیند تصفیه آب در دستگاههای خانگی
دستگاه تصفیه آب به طور معمول شامل چندین فیلتر مختلف است که هرکدام وظیفه خاصی در حذف آلودگیهای آب بر عهده دارند. این فرآیند چندمرحلهای باعث میشود که در نهایت، آبی سالم، شفاف و بدون طعم و بوی ناخوشایند برای مصرف فراهم شود.
هر مرحله از تصفیه، نوع خاصی از آلایندهها را هدف قرار میدهد. از ذرات معلق گرفته تا میکروارگانیسمها و فلزات سنگین همگی توسط این دستگاه تصفیه میشوند.
تصفیه شدن تمام املاح آب با دستگاه تصفیه آب آکوا
معرفی انواع فیلتر در دستگاه تصفیه آب
در طراحی و ساخت انواع دستگاههای تصفیه هوا از فیلترهای مختلفی استفاده میشود. هر یک از این فیلترها عملکرد خاصی از خود نشان میدهند و نقش مشخصی دارند.
-فیلتر PP یا فیلتر الیافی؛ اولین سد مقابل ذرات معلق
فیلتر PP با نام فیلتر الیافی نیز شناخته میشود، اولین مرحله در بیشتر دستگاههای تصفیه آب است. این فیلتر از الیاف پلیپروپیلن ساخته شده و وظیفه اصلی آن حذف ذرات معلق بزرگ از جمله شن، ماسه، گلولای، زنگ لوله و ذرات معلق دیگر است.
با تصفیه اولیه توسط فیلتر PP
- فشار کاری بر فیلترهای بعدی کاهش مییابد.
- کیفیت آب برای مراحل تصفیه بعدی بهتر میشود.
- عمر سایر فیلترها به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
فیلتر PP معمولاً دارای تراکمهای مختلف (۵ میکرون یا کمتر) است که بسته به کیفیت آب منطقه انتخاب میشود.
-فیلتر کربن فعال گرانولی (UDF)؛ حذف کلر و مواد شیمیایی
در دومین مرحله از دستگاههای تصفیه آب، فیلتر کربن فعال گرانولی یا UDF قرار میگیرد. این فیلتر از ذرات کربن فعال تشکیل شده که توانایی بالایی در جذب مواد شیمیایی آلی، کلر، تریهالومتانها و ترکیباتی که باعث طعم و بوی ناخوشایند در آب میشوند، دارد.
ویژگیهای عملکردی فیلتر UDF
- جذب بو و طعم نامطبوع آب
- حذف کلر آزاد که میتواند باعث آسیب به ممبران شود.
- بهبود کیفیت ظاهری و طعم آب
کربن فعال در این فیلتر از پوست نارگیل یا چوبهای خاص به دست میآید که قدرت جذب بسیار بالایی دارد.
-فیلتر کربن بلاک (CTO)؛ تکمیل حذف مواد آلی و ذرات باقیمانده
فیلتر سوم در بسیاری از دستگاههای تصفیه آب فیلتر کربن بلاک یا CTO است. این فیلتر شکلی فشرده از کربن فعال است که علاوه بر جذب بیشتر مواد شیمیایی باقیمانده، وظیفه پالایش نهایی کلر و ذرات ریزتر را دارد.
تفاوت مهم بین UDF و CTO در ساختار فیزیکی آنهاست؛ فیلتر CTO به دلیل فشردگی بیشتر، دقت تصفیه بالاتری نسبت به فیلتر کربن گرانولی دارد و در بهبود شفافیت و کیفیت آب نقش موثرتری ایفا میکند.
-فیلتر ممبران (Membrane)؛ قلب دستگاه تصفیه آب
ممبران مهمترین و حیاتیترین بخش در سیستمهای اسمز معکوس است. این فیلتر با ساختاری متشکل از لایههای نیمهتراوا، توانایی فوقالعادهای در حذف ناخالصیهای محلول در آب دارد.
وظایف اصلی فیلتر ممبران عبارتند از:
- حذف فلزات سنگین مانند سرب، جیوه، آرسنیک
- حذف نیترات، نیتریت و سایر مواد سمی
- حذف ویروسها، باکتریها و انگلهای میکروسکوپی
- کاهش سختی آب
ممبران قادر است ذراتی با اندازه بسیار کوچکتر از میکرون را نیز فیلتر کند و آب را به صورت کاملاً ایمن و قابل آشامیدن ارائه دهد.
فرق فیلتر تصفیه آب در منزل نانو با صافی ممبران
-فیلتر پست کربن (Post Carbon)؛ بهبود طعم و بو پس از تصفیه
پس از عبور آب از ممبران، کیفیت آن بسیار بالا میرود اما ممکن است به دلیل فرآیند تصفیه، طعم آب کمی تغییر کند. برای بهبود نهایی طعم و رفع بوهای احتمالی، از فیلتر پست کربن استفاده میشود.
فیلتر پست کربن که معمولاً از کربن فعال ساخته شده، طعم طبیعی و خوشایندی به آب بازمیگرداند و باعث میشود تجربه نوشیدن آب لذتبخشتر شود.
-فیلتر مینرال یا فیلتر مواد معدنی؛ بازگرداندن املاح مفید به آب
یکی از دغدغههای مصرفکنندگان دستگاه تصفیه آب این است که در فرآیند تصفیه، برخی از مواد معدنی مفید آب نیز حذف میشوند. برای جبران این موضوع، برخی دستگاهها به فیلتر مینرال مجهز میشوند.
فیلتر مینرال وظیفه دارد مقدار مناسبی از املاح معدنی مفید مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم را به آب تصفیه شده بازگرداند تا آب علاوه بر خلوص بالا، ارزش تغذیهای مناسبی نیز داشته باشد.
-فیلتر قلیایی یا ORP؛ تنظیم pH آب و خاصیت آنتیاکسیدانی
برخی از مدلهای پیشرفتهتر دستگاه تصفیه آب دارای فیلتر قلیایی یا ORP نیز هستند. این فیلترها با تنظیم سطح pH آب، خاصیت قلیایی مطلوبی ایجاد میکنند که میتواند برای بدن مفید باشد.
آب قلیایی ممکن است به تعادل اسیدی-قلیایی بدن کمک کند و اثرات آنتیاکسیدانی داشته باشد که در مقابله با رادیکالهای آزاد نقش مهمی دارد.
چرخه تعویض فیلترها در دستگاه تصفیه آب
برای حفظ کیفیت و عملکرد صحیح دستگاه تصفیه آب، تعویض به موقع فیلترها اهمیت زیادی دارد. زمانبندی تقریبی تعویض فیلترها به شرح زیر میباشد:
- فیلتر الیافی (PP): هر ۴ تا ۶ ماه
- فیلتر کربن گرانولی (UDF): هر ۶ ماه
- فیلتر کربن بلاک (CTO): هر ۶ ماه
- فیلتر ممبران: هر ۲ سال (بسته به کیفیت آب منطقه)
- فیلتر پست کربن: هر ۱۲ ماه
- فیلتر مینرال و قلیایی: هر ۱۲ تا ۱۸ ماه
عدم تعویض به موقع فیلترها میتواند باعث افت کیفیت آب، فشار بیش از حد به دستگاه و در نهایت کاهش عمر مفید دستگاه شود.
جمع بندی درباره وظایف فیلترهای دستگاه تصفیه آب
درک صحیح از وظایف هر فیلتر در دستگاه تصفیه آب به شما کمک میکند انتخاب آگاهانهتر و بهینهتری داشته باشید و از دستگاه خود بیشترین بهره را ببرید. هر فیلتر نقش ویژهای در حذف گروهی از آلودگیها بر عهده دارد و عملکرد همه این فیلترها به صورت هماهنگ، تضمینکننده کیفیت نهایی آب تصفیه شده است.
پیش از خرید دستگاه، حتماً مشخصات فنی و کیفیت فیلترهای آن را بررسی کنید و به چرخه نگهداری و سرویس دورهای آن نیز توجه ویژه داشته باشید.
سوالات متداول
- فیلتر PP چه تاثیری در کیفیت آب دارد؟
فیلتر PP یا الیافی ذرات معلق بزرگ مانند شن، ماسه و زنگ لوله را حذف میکند و باعث میشود کیفیت آب برای مراحل بعدی تصفیه بهتر شود.
- ممبران چه نوع آلودگیهایی را از آب حذف میکند؟
فیلتر ممبران فلزات سنگین، نیترات، ویروسها، باکتریها و مواد شیمیایی محلول در آب را حذف میکند و آبی کاملاً ایمن تولید میکند.
- آیا بدون فیلتر مینرال هم میتوان از دستگاه تصفیه آب استفاده کرد؟
بله، اما استفاده از فیلتر مینرال باعث بازگرداندن املاح مفید به آب میشود و ارزش تغذیهای آب را افزایش میدهد.
- چند وقت یکبار باید فیلتر ممبران را تعویض کنیم؟
معمولاً هر ۲ سال یکبار بسته به کیفیت آب منطقه و میزان مصرف، فیلتر ممبران نیاز به تعویض دارد.
- آیا استفاده از فیلتر قلیایی در دستگاه تصفیه آب ضروری است؟
ضروری نیست، اما وجود فیلتر قلیایی میتواند باعث بهبود کیفیت آب و افزایش خاصیت آنتیاکسیدانی آن شود که برای سلامت عمومی بدن مفید است.