آب، پایهایترین نیاز بشر است. میلیونها نفر در سراسر جهان، روزانه از منابع آب لولهکشی برای آشامیدن، پختوپز، استحمام و شستوشو استفاده میکنند. در بسیاری از شهرها، فرض بر این است که آب شهری سالم و قابل اعتماد است. اما آیا واقعاً میتوان به کیفیت آب لولهکشی اطمینان کامل داشت؟پاسخ به این سوال چندان ساده نیست.مزایا و معایب کلر در آب شهری چیست؟ ما پاسخ آن را در مقاله قبل داده ایم.
با اینکه سیستمهای شهری معمولاً دارای استانداردهایی برای تصفیه آب هستند، اما واقعیتهای بسیاری وجود دارد که نشان میدهند آب لولهکشی میتواند آلوده، ناسالم و حتی در مواردی خطرناک باشد. از فرسودگی لولهها گرفته تا ورود نیترات و فلزات سنگین، دلایل زیادی وجود دارد که ثابت میکند اعتماد صددرصدی به آب شهری تصمیمی پرریسک است.در این مقاله به بررسی آیا آب لولهکشی شهری واقعاً سالم استواقعیتهایی که نمیدانید! میپردازیم .
کیفیت آب لولهکشی آنچه دیده نمیشود
آب شهری پیش از رسیدن به خانهها، مسیری طولانی را از منابع آب سطحی یا زیرزمینی طی میکند. در این مسیر، اگرچه در تصفیهخانهها عملیات ضدعفونی و پالایش صورت میگیرد، اما عوامل بسیاری میتوانند آب را در ادامه آلوده یا کیفیت آن را کاهش دهند.
فرسودگی شبکه توزیع آب
یکی از معضلات جدی در بسیاری از شهرها، فرسودگی شدید خطوط لولهکشی آب است. لولههای آهنی یا سربی که قدمت آنها به دههها پیش بازمیگردد، نهتنها باعث زنگزدگی و تغییر طعم آب میشوند، بلکه فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک یا کادمیوم را نیز به آب وارد میکنند. این آلودگیها بیبو و بیمزه هستند، اما تأثیرات بسیار خطرناکی بر سلامت دارند.
آب لولهکشی شهری
کلر؛ ضدعفونیکنندهای با عوارض پنهان
در اغلب سیستمهای تصفیه شهری، برای گندزدایی از کلر استفاده میشود. گرچه کلر در مقادیر مشخص برای حذف باکتریها مؤثر است، اما مصرف بلندمدت آب کلردار میتواند به آسیبهای گوارشی، تنفسی، و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه و روده منجر شود. همچنین کلر با ترکیب با مواد آلی در آب، ترکیباتی بهنام تریهالومتانها ایجاد میکند که سرطانزا هستند.
ورود نیترات و کودهای شیمیایی به منابع آب
در مناطق کشاورزی، بارش باران یا آبیاری بیشازحد باعث شستهشدن کودهای شیمیایی و نیتراتها شده و آنها را به سفرههای زیرزمینی یا رودخانهها وارد میکند. این مواد در سیستمهای تصفیه معمول شهری بهخوبی حذف نمیشوند. مصرف آب دارای نیترات، بهویژه برای نوزادان و کودکان، بسیار خطرناک است و میتواند موجب بیماریهایی نظیر متهموگلوبینمی شود.
منابع آلاینده در آب لولهکشی شهری
حتی اگر تصفیهخانهها استاندارد باشند، باز هم احتمال آلودهشدن آب در مسیر توزیع وجود دارد. برخی از منابع آلودگی عبارتند از:
- نفوذ فاضلاب در لولههای شکسته یا ترکخورده
- وجود میکروارگانیسمهایی مانند اشرشیا کلی، سالمونلا و انگلهای مقاوم به کلر مثل ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم
- ورود ذرات معلق، شن و گل در اثر حوادث عمرانی یا ترکیدگی لولهها
- وجود فلزات سنگین از لولههای قدیمی و شیرآلات برنجی بیکیفیت
- ذخیرهسازی آب در مخازن غیراستاندارد یا بدون درپوش در ساختمانها
تمامی این عوامل باعث میشوند آب خروجی شیر آشپزخانه شما با آنچه در تصفیهخانه بررسی شده، تفاوت معناداری داشته باشد.
تأثیر مصرف آب ناسالم بر سلامت
بسیاری از مردم تصور میکنند چون آب شهری شفاف و بیبو است، حتماً سالم است. اما آلودگیهای شیمیایی، میکروبی و فلزی اغلب بدون رنگ، بو یا مزه هستند و تنها با آزمایش تخصصی قابل تشخیصاند.
عوارض احتمالی مصرف آب ناسالم:
آب لولهکشی شهری
- مشکلات گوارشی، اسهال، تهوع
- عفونتهای انگلی و میکروبی
- افزایش ریسک سرطان در اثر کلر یا نیترات
- تجمع فلزات سنگین در کبد و کلیه
- اختلال در رشد کودکان و نوزادان
- مشکلات عصبی در اثر سرب یا آلومینیوم
- خشکی پوست، شوره سر، و حساسیتهای پوستی در اثر دوش گرفتن با آب کلردار
آیا جوشاندن آب لولهکشی راهحل مناسبی است؟
برخی افراد تصور میکنند که جوشاندن آب لولهکشی، راهی مؤثر برای پاکسازی آن است. در حالی که جوشاندن ممکن است برخی میکروبها را از بین ببرد، اما کلر، نیترات، فلزات سنگین، مواد آلی و رسوبات همچنان در آب باقی میمانند یا حتی غلیظتر میشوند. در واقع، جوشاندن میتواند کلر را به ترکیبات سمیتری تبدیل کند.
چرا باید از دستگاه تصفیه آب استفاده کرد؟
با توجه به چالشهای متعدد در کیفیت آب شهری، استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی یا صنعتی، تبدیل به یک نیاز حیاتی برای حفظ سلامتی شده است. دستگاههای مدرن چندمرحلهای مانند سیستمهای اسمز معکوس (RO) قادرند تا ۹۹ درصد از آلایندهها، میکروبها، نیترات، کلر و فلزات سنگین را حذف کنند.
مزایای استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی:
- حذف کامل بو و طعم نامطبوع آب
- کاهش کلر و مشتقات سرطانزای آن
- حذف نیترات، فلزات سنگین و مواد سمی
- کاهش احتمال بروز بیماریهای گوارشی و پوستی
- افزایش کیفیت آب برای نوشیدن، پختوپز و تهیه چای و قهوه
- کمک به سلامت کودکان و سالمندان
- افزایش طول عمر کتری، سماور، قهوهساز و شیرآلات منزل
چگونه میتوان از سلامت آب لولهکشی اطمینان حاصل کرد؟
اگر به سلامت آب شهری مشکوک هستید یا در منطقهای با سابقه آلودگی زندگی میکنید، بهتر است:
آب لولهکشی شهری
- آزمایش آب را در آزمایشگاه معتبر انجام دهید.
- از TDS متر برای بررسی مواد جامد محلول استفاده کنید.
- طعم، بوی و شفافیت آب را بهطور دورهای بررسی کنید.
- از دستگاههای تصفیه آب چندمرحلهای بهره بگیرید.
- در صورت امکان از فیلترهای دوش حمام نیز استفاده کنید.
سخن پایانی
در دنیای امروز، اطمینان کامل به کیفیت آب لولهکشی شهری، سادهانگاری خطرناکی است. حتی با وجود سیستمهای تصفیه پیشرفته، عوامل متعددی میتوانند باعث آلودگی آب در مسیر توزیع تا مصرف شوند. از لولههای فرسوده گرفته تا باقیماندن نیترات و کلر، همگی دلایلی منطقی برای تردید در کیفیت آب شهری هستند.
در چنین شرایطی، استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی نهتنها یک انتخاب هوشمندانه بلکه ضرورتی برای حفظ سلامت خانواده است. اگر سلامتی شما و عزیزانتان برایتان مهم است، هرگز کیفیت آب مصرفی را نادیده نگیرید.
سوالات رایج
- آیا آب لولهکشی قابل شرب نیست؟
آب شهری ممکن است در تصفیهخانه قابل شرب باشد، اما بهدلیل آلودگیهای مسیر لولهکشی و باقیماندن برخی مواد مضر، همیشه قابل اعتماد نیست. - آیا کلر موجود در آب شهری خطرناک است؟
مصرف بلندمدت آب کلردار میتواند باعث مشکلات سلامتی نظیر تحریک مجاری گوارشی، تنفسی و حتی افزایش ریسک برخی سرطانها شود. - آیا همه دستگاههای تصفیه آب مؤثر هستند؟
خیر، تنها دستگاههایی با چند مرحله تصفیه شامل فیلترهای پیشتصویه، کربنی، ممبران اسمز معکوس و UV میتوانند آلودگیها را بهطور کامل حذف کنند. - آیا آب آشپزخانه با سایر آبهای خانه فرق دارد؟
معمولاً آب همه شیرهای خانه از یک منبع تأمین میشود. مگر اینکه برای آشپزخانه بهطور اختصاصی فیلتر یا دستگاه تصفیه نصب شده باشد. - آیا شستن سبزی یا میوه با آب شهری خطرناک است؟
اگر آب شهری آلوده باشد یا نیترات بالایی داشته باشد، ممکن است آلودگی به مواد غذایی منتقل شود. شستوشو با آب تصفیهشده یا استفاده از محلول ضدعفونیکننده توصیه میشود.